Yeni Ay, Yeni Kitap!
Temmuz Ayında Konuğumuz Thomas Nagel...
Merhaba Sevgili Kulüp Üyeleri!
Temmuz ayının bu ilk pazartesi günü, kulübümüzün onuncu kitabını ilan ediyorum, Thomas Nagel’den Her Şey Ne Anlama Geliyor?
1987’de Oxford Üniversitesi tarafından yayımlanan Her Şey Ne Anlama Geliyor?, felsefeyle yeni tanışanlar için yazılmış olsa da, temel sorularla yüzleşmek isteyen herkes için etkileyici bir davet niteliğinde.
Thomas Nagel bu ‘küçük’ kitapta, filozof isimlerine ya da ekollere sığınmadan, doğrudan soruların kendisini ortaya koyuyor. Her bölüm, gündelik hayatın içinden bir soruyla açılıyor: “Gerçekten özgür müyüm?”, “Ölüm ne demek?”, “Ahlakın temeli ne olabilir?”
Bu yönüyle kitap, klasik felsefe tarihlerinden ayrılıyor; filozofları merkeze almak yerine, felsefi problemleri odağına alıyor. Ancak yeri geldikçe filozoflara da referans vererek okura yön tayin etmeyi ihmal etmiyor.
Yer verdiği sorulara ise kesin cevaplar vermeye çalışmıyor; tersine, onları derinleştirerek düşünme tarzımızı dönüştürüyor. Bu yüzden kitap, muhtemelen, “Felsefeye nereden başlasam?” sorusuna verilebilecek en iyi yanıtlardan biri. Bu soruyu o kadar çok kez aldım ki, sonunda cevabımı bir kitapla sabitlemeye karar verdim: Her Şey Ne Anlama Geliyor? Çünkü felsefe, zaten bu soruyla başlıyor.
Yazar Hakkında
Thomas Nagel, 1937 doğumlu Amerikalı bir filozof. New York Üniversitesi’nde uzun yıllar felsefe ve hukuk dersleri vermiş, özellikle zihin felsefesi, ahlak ve siyaset kuramı alanlarında çalışmalarıyla tanınmıştır. Thomas Nagel’in felsefeye en çarpıcı katkılarından biri, 1974’te yayımladığı “Yarasa Olmak Nasıl Bir Şeydir?” başlıklı makalesidir.
Bu metinde Nagel, bilinçli deneyimin öznel doğasına dikkat çeker ve hiçbir nesnel bilginin, bir yarasanın dünyayı nasıl algıladığını, örneğin ses dalgalarıyla yön bulduğunu, tam olarak kavrayamayacağımızı savunur. Bu örnekle, zihin felsefesinde uzun süredir süregelen “öznel deneyim” sorununu keskinleştirir. Bilmek ile yaşamak arasındaki farkı vurgulayan bu yaklaşım, hem bilinç hem de yapay zekâ tartışmaları için hâlâ temel referanslardan biridir.
Nereden Alabilirsiniz?
Her ay toplu kitap alımı yaptığımız için bir kitap satış platformuyla anlaşabilir miyiz acaba diye düşünmüştük. Daha önce Youtube özelinde birlikte çalıştığımız, Alfa kitabevinin de genel dağıtıcısı olan tamadres.com, düşük bir ücret sunacağını teyit etti. Güvenilir bir kitap satış platformudur, pek cici paketleme tarzıyla bilinir. Arzu ederseniz buraya tıklayarak satın alabilirsiniz.
Okumaya Dair Birkaç İpucu
Sorular nasıl soruluyor, nasıl yanıtlanıyor, buna dikkat et.
Bu kitap sadece felsefi cevaplar değil, felsefi sorularla nasıl yaşanır onu gösteriyor. O yüzden bir bölümü okuduğunda “ee kesin bir cevap verilemedi!” hissine kapılma. Asıl önemli olan, o sorunun nasıl sorulduğu, hangi kavramsal çerçevede düşünüldüğü, hangi tür yanıtların mümkün olduğuna dair ne söylendiğidir. Filozoflar bir soruya doğrudan cevap vermezler; önce o soruyu nasıl formüle etmemiz gerektiğini tartışırlar. Bu yüzden metni okurken sadece “cevap neydi?” değil, “bu soruyu nasıl daha açık ve keskin sorabiliriz?” diye de düşünmeye çalış.Cevap vermeden önce dur.
“Tabii ki dünya vardır”, “Elbette özgürüm” gibi otomatik cevapları fark et. Nagel’in (ve felsefenin) yaptığı, bu kabulleri askıya almak.Kendi örneklerini geliştir.
Kitaptaki senaryolar basit olabilir ama onların açtığı soruları gündelik hayatına taşı. Örneğin: Bugün söylediğin bir cümle gerçekten doğru muydu? Yoksa sadece inandığın bir şey miydi?Kendi “şüpheciliğini” tanı.
Şüphe etmek modern çağın krizi değil, felsefenin başlangıcıdır. Kendine sorman gereken soru şu olabilir: Hangi düşüncelerim aslında sorgulanmamış inançlara dayanıyor?Son sayfaya kadar sabret.
“Hayatın Anlamı” bölümü son bölüm. Oraya gelene kadar, Nagel önce zihnimizi söküyor. Finalde sorduğu soru: “Peki, bu boşlukla yaşamaya cesaretin var mı?”Sayfa sayısı seni yanıltmasın!
Bu kitap kısa olabilir ama içindeki sorular kısa değil. Kitabın hacmiyle felsefi derinliği arasında ters bir oran var. Her biri binlerce yıldır filozofların uğraştığı, henüz üzerinde uzlaşılmış cevaplar olmayan temel problemler. “Bu kitap bir ay için fazla kolay!” diye düşünen biri oldu, muhtemelen sayfa sayısına bakarak. Fakat 70 sayfalık bu kitap, belki de felsefenin en ağır sorularını barındırıyor. O yüzden, kitabı bitirmeye değil, düşünmeye odaklan.
Kitabın Bölümleri
Herhangi bir şeyi nasıl biliyoruz?
Dış dünya gerçekten var mı? Onu bildiğimizden nasıl emin olabiliriz?Diğer zihinler var mı?
Başkalarının da benim gibi bir iç dünyası olduğundan nasıl emin olabilirim?Zihin-beden problemi nedir?
Düşüncelerimiz, hislerimiz ve bilincimiz yalnızca beynimizdeki fiziksel süreçlerden mi ibaret?Kelimelerin anlamı nedir?
Bir kelime nasıl olur da bir şeyi temsil eder ya da anlam kazanır?Hür irade mümkün mü?
Eğer tüm davranışlarımız nedensel olarak belirlenmişse, gerçekten özgür müyüz?Doğru ve yanlış nedir?
Ahlaki yargılarımız evrensel mi, yoksa sadece kişisel ya da kültürel tercihler mi?Adalet ne demektir?
Hangi eşitsizlikler adaletsiz sayılır, neye göre karar verilir?Ölüm ne anlama gelir?
Ölüm bir son mudur? Ölmek neden kötü bir şey gibi görünür?Yaşamın anlamı nedir?
Hayatın nesnel bir anlamı var mı, yoksa anlamı biz mi yaratırız?
Bu Ayın Programı
2️⃣ 14 Temmuz Pazartesi günü, kitapla ilgili bir takım video, podcast, belgesel gibi medya içeriğinden oluşan öneri kürasyonu ileteceğim.
3️⃣ 21 Temmuz Pazartesi günü, kitaba ilişkin kapsayıcı bir inceleme yazısı yazarak size ileteceğim.
4️⃣ 28 Temmuz Pazartesi günü saat 21:00’de ise kitap hakkında üyelere özel online buluşmamız olacak.
🙌🏻 Kitap kulübü, okuyucu destekli bir oluşumdur. Bu yüzden tüm içeriklere, üyelere özel sohbet odasına, online buluşmalara ve geçmiş yayınlar arşivine erişmek için mevcut ücretsiz üyeliğinizi, ayda 7 dolar - 280 TL karşılığında ücretli üyeliğe yükseltebilirsiniz.
Haftaya görüşürüz!
Sevgiler,
Dilara